Giriş Sayfası Forum Anasayfası Forum Anasayfası <>5Tarihî Süreçte; <>5Mezar Çeşitleri - Yüzey Araştırmaları - İlgili Haberler <>5Mezar Stelleri
  Yeni Mesajlar Yeni Mesajlar
  SSS SSS  Forumu Ara   Kayıt Ol Kayıt Ol  Giriş Giriş

Mezar Stelleri

 Cevap Yaz Cevap Yaz
Yazar
Mesaj
  Konu Arama Konu Arama  Konu Seçenekleri Konu Seçenekleri
magistratus Açılır Kutu Gör
Yönetici
Yönetici
Simge
Magistratus

Kayıt Tarihi: 31/Aralık 2017/2006
Son Giriş: 15/Şubat 2017/2011
Konum: Globe
Durum:
Gönderilenler: 397
  Alıntı magistratus Alıntı  Cevap YazCevapla Mesajın Direkt Linki Konu: Mezar Stelleri
    Gönderim Zamanı: 14/Ekim 2017/2008 Saat 08:07
Mezar stelleri : Mezar başlarına veya  üzerine dikilen yada  yatırılan uzunca , dikdörtgen levha yada blok şeklinde taşlardır. Stel üzerinde ölüyü tanıtan yazı veya kabartma resim yada her ikisi bir arada bulunur. Bunların yardımıyla eski devirlerde yaşamış insanların kültürel, sosyal ve hatta ekonomik yaşamlarını öğrenme imkanı buluruz. Sanki, mezar stelleri geçmişi anlatan sessiz şahitleridir...
Yunan – Arkaik Çağı   
Geometrik ve erken Arkaik çağlarda Attik mezar stelleri kaba ve şekilsiz taş bloklar tarafından yapılıyordu. Böyle taş mezar steli örnekler Atina, Eleusis ve Thera’da bulunmuştur. Arkaik çağda gömü geleneği iki çeşit idi : 1) ölüyü toprağa gömmek 2) ölüyü yakmak. Kül ve kemik kalıntıları toprak bir kaba konulara saklanırdı Anadolu’da erken arkaik devirlere örnek Pitane nekropolüdür. Pitane stelleri kaba ve dikdörtgen prizması şeklinde uzun, üzerinde yazıt bulunmayan taş bloklardan ibarettir.
Daha sonraları, geç arkaik çağ mezar sitelerinde figürler görülür. Atlı ,köpekli genç erkek figür görülmektedir.
Yunan – Pers Çağı
Perslerin Anadolu’ya gelişleri ile her alanda olduğu gibi, kültürde de değişime uğrar;
Anadolu’da mezar siteleri arasında bu döneme özel özgü tipler ortaya çıkar. Anadolu’da kurulan birkaç Pers Satraplık merkezinden biri olan Daskylaion ve çevresinde bulunan mezar stellerinde Yunan ve Pers etkileri kaynaşmıştır Örnek  Stel; İki paftalı stelin üst sahnesi at üzerinde domuz avını, alt sahnesine cenaze şölenini betimlenmiştir.. Bu stelin konuları daha sonraki devirde Anadolu mezar stellerinin de tekrar görülür, bu da bize , av ve cenaze şöleni gibi doğu kökenli betimler Anadolu’da uzun süre yaşadığını gösterir.
HELENİSTİK VE ROMA ÇAĞLARI
İzmir körfezinde mandayla körfezine kadar uzanan ve Khios ile Samos adarlında içeren bölge eski çağlarda İonia’da erken devirlerden beri oluşan birikimleri Helenistik çağdan itibaren batı Anadolulun çeşitli yörelinde yaşamış Roma çağında tüm Anadolu’yu yayılarak etkileri etkilerini göstermiştir. Helenistik ve Roma çağlarında tüm Anadolu’ya yayılarak etkilerini göstermiştir.Helenistik ve Roma Çağlarında doğan İon tipi mezar steli örnekleri yörelere göre farklılaşarak bölgesel karakter gösteren tipolojiyi oluşturmuş böylelikle mezar stelleri bölgesel olarak yapılanmaya başlanmıştır. Batı Anadolu’da İzmir buluntuları olarak yer almaktadır, ilk İon mezar steli tipine örnektir.
Bir tapınak cephesini andıran steller akroterli ve üçgen alınlıklı olup, dörtgen sahne içinde kabartmalardır. Kabartmanın yer aldığı lan ile alanlık arasındaki geniş açıklıkta bu bölgeye özgü yaprak çelenkli ve yazıtlı bölüm bulunmaktadır. Kabartma insan figürleri bir ya da birden fazla sayıda, naiskos içinde yer almakta ve ince bir işçilik göstermediktedir. Büyük heykeltıraşı örneklerden esinlenerek giyimli güzel kadınlar ve erkekler yapılmıştır. Bu zarif kabartmaların sağında ve solunda duran küçük figürler genellikle hizmetkarları yahut da çocukları simgelemektedir. Çoğunlukla mezar sahibinin adını belirten Grekçe yazıtlar, sahne üstünde ya da altında yer alır.
Lydia bölgesi Sardes’te ve Pamphylia bölgesi Attaleia’da bulunmuş mezar stellerin bazılıları İon tipinin, İonia bölgesi dışında yayıldığı görülmektedir..
MYSİA BÖLGESİ TİPLERİ
Mysia bölgesi Anadolu’nun kuzeybatı köşesidir. Bölgenin karekteristik mezar stelleri iki veya daha fazla paftalı olurlar. Stel kabartmaları yine çoğunlukla cenaze şöleni ve av konularını işler. Üst sahnede yer alan esas kabartmadaki symposium sehnesinde kline üzerine birden fazla figürün uzanması genel olarak kilnenn her iki yanında birer kadın oturması Mysia  bölgesine özgüdür. Grek – Pers etkinliklerini gösteren cenaze şöleni ve avlanma sahneleri bölgede istenen ve sevilen konu olmuştu. Bu tip stellere  en çok Kyzikos ve çevresinde rastlanır.
THRAKIA BÖLGESİ TİPLERİ
Thrakia bölgesinin tipi bir stel gurubu, asker mezar taşlarıdır. Buralarda daha çok imparatorluk çağındaki eyalet askerlerinin mezar stelleri bulunmuştur. Hafif çukurlaştırılmış alan içinde kısa tünikil ve tolgalı Romalı asker, elinde kalkan mızrağı ile belitirlmiştir.
Ayakta duran figürlerin çoğunda Latince yazı vardır. Üçgen alınlık üzerinde genellikle kalkan veya kalkan-mızrak motifleri ile aktörler üzerinde D ve M harfleri bulunur.
BİZANS STELLERİ
Tharkia’nın doğu ucunda bir kent olan Bizans mezar stelleri Helenistik ve roma çağında özel karakter taşırlar. Yakın zamanda kazılar sonucu kentin nekropol alanı ilk kez Bizans kenti surlarının batıya genişleyen kesimde ortaya çıkmıştır.
Bizans mezar stlelleri çoğunlukla tek paftadır ve üzerinde cenaze şöleni sahnesi betimlemiştir. Ancak sağda daima kline üzerinde uzanmış erkeğin bulunması solda yani karışsında da oturan kadın figürünün olması ve erkeğin özgüdür. Ortadaki yiyecek sehpası kenarlarındaki küçük hizmetkar veya çocuk figürleri sahneyi tamamlar.
Bizans’da en çok kullanılan Symposiumlu stellerin yanı sıra sadece yazıtlı stellerde bulunur. Aktorelleri zarif oyulmuş olan bu mezar taşları stelin içinde durduğu oyuk taş blok, orijinal olup stel ile birlikte bulunmuştur. Mezar üstüne dikili bulunan stellerin toprak altında nasıl tutturulduklarını gösteren gerçek örnektir.
BİTHYNİA – PONTUS BÖLGELERİ TİPLERİ
Bithynia, Anadolu’nun kuzey batısında yer alır. Pontus Bölgesi Bithyina’nın Karadeniz boyunca doğuya uzantısıdır.
Mezar kabartmalarında insan figürleri tek yada birkaç kişilik gruplar halindedir. Figürlerin bulunduğu dörtgen alan yüzeyinde insan kabartmalarından başka motifler örtülmez. Yani ölünün yaşamına ati eşya motifi çizilmemiş, ağırlıklı inasanın kendisine verilmiştir. Kabartma figürleri bazen tüm sahneyi kaplar Helenistik çağa ait Yalova ve Zonguldaktaki – filyos mezar stellerindeki giyimli kadın ince güzel işciliği İona bölgesi dışına yayılmışNikomeida , Praienetos ve Amisos sanki fotoculara poz verir gibi duran insan figürleri Pontus bölge tiplerine örnektir.
FRİGYA BÖLGESİ TİPLERİ
Orta Anadolu’ Ankara,Sakarya,İzmit,Eskişehir ,Bursa, Kütahya ,Afyon,Yozgat,Sivas,Kayseri,Tokat, Amasya,Ordu,Çankırı… şehirlerini kapsayan bölgelerde  rastlanılır.
Roma imparatorluğu eyalet sanatı olarak Frigya mezar stelleri başlıca iki tipe ayrılır:
1)İnsan Kabartmalı Steller : Kütahya yakınlarında bulunmuştur. Figürler tüm yada büst şeklinde yapılırsı. Yan yana duran kadın-erkek figürlü aralarında yer alan çocukları ile gerçek bir aile tablosunu canlandırmaktadır. Bazende mitolojik figürlere stellerde yer verilmiştir
2- Kapı tipli steller: Aşhap kapı kilidi olarak taşa  işlenmiştir. Dört yada  altı gözlü kapı kanatları iri taş  bloklar üzerine  yapılmıştır.düzgün olan  yüzeyde günlük yaşamda  kullanılan eşya  motifleri resmedilmiştir.  Eskişehir bulunan  bir  stell üzerinde saç firketesi, koku  şişeleri tarak ayna küçük sandık yün sepeti sandalet sehpa  bardak motifleri kullanılmıştır. Bazı  örnekler  üzerinde  kilit  ve  anahtar resmedilmiştir.Bunun anlamı ölümden  döndüğünden  evine gelip kapısını açmak  ve  dilediği gibi yaşamak anlamında  kullanılmıştır.
 KİLİKİA - KOMMEGENE BÖLGELERİ
Bu bölgelerde Roma İmparatorluğunun geç dönemlerine  ait eyalet sanat  örneğine  rastlanılır. Genelde  Osmaniye,Gaziantep,Nizip, Belkiz ve Birecik’te  rastlanılır.
1-     Büst tipleri : Niş içine  yada serbest  olarak kapartma  kadın  yada  erkek büstleri şeklinde  gözükür. Bazen erkek  ve  kadın  bir  arada  tefsir  edilmiştir.bunun anlamı kadın erkek  mezarı yan yana,yada alt altadır.
2-     Simge tipi motifler: İnsan figürü olmadan  bazen insanın  kadın erkek  cinsel  organlarına  rastlanılır.bazen  Dörtgen  niş  içinde yün sepeti ve  kartal motifleri kabartma  olarak işlenmiştir. Yün sepeti kanın, kartal  erkek  mezarını simgeler.


Kireç taşından yapılmıştır. Niş içinde, başı sağa, gövdesi sola dönük, kanatları açık kartal yüksek kabartma halinde işlenmiştir. Kartal Roma'nın sembolüdür. Zeugma mezar stellerinde Roma yurttaşı oldukları vurgulanmak için, erkeklerin mezar stellerinde kartal kabartmaları işlenmiştir. Altta Grekçe harflerle kişi adı ve “acın son buldu” yazısı mevcuttur. Zeugma. M.S. 2.-3. yüzyıl.


Aile Mezar Steli

       Kireç taşından yapılmıştır. Kadın ve eşinin büstleri yüksek kabartma olarak işlenmiştir. Yüzlerinde üzgün ifade mevcuttur. Kadın başörtülüdür. Sol elinde kirmen tutar. Sakallı, saçı kel erkek büstü, gerçekçi yüz ifadesiyle Hadrianus'un portre özelliğini gösterir. Zeugma'da bulunmuştur. M.S. 2. yüzyılın 2. çeyreği.


Yün sepetli Mezar Steli

       Kireç taşından yapılmış, dikdörtgen biçimindedir. Ön yüzünde, ortada sehpa üstünde yün sepeti kabartması yer alır. Çevresinde girlantlar asılı olup, üste uçları akroterli, üçgen alınlık kabartması mevcuttur.  M.S. 2.3. yüzyıl.


Aile Mezar Steli

       Kireç taşından yapılmıştır. Bir kadın ve iki genç erkek yüksek kabartma olarak işlenmiştir. Yüzlerinde oldukça hüzünlü bir ifade hakimdir. Alev biçimli saç lüleleri alın üzerine doğru taralıdır. Göz göz bebekleri belirtilmemiştir. Altta Grekçe harflerle kişi adı ve “acın son buldu” yazısı mevcuttur.  M.S. 1. yüzyılın 2. yarısı.


Antiochos ile Herakles'in Tokalaşma Steli

       Bazalttan yapılmıştır. Stelin arka yüzünde Grekçe harflerle yazıt mevcuttur. Ön yüzünde ise yüksek kabartmada, Kommagane kralı I.Antiochos ile güç tanrısı Herakles tokalaşmaktadır. Pers giysili Antiochos ayakta sağa dönük durur, gövde ağırlığı sol ayak üstünde olup, sağ ayağı hafif yukarı kalkık ve yana açıktır. Sol elinde hükümdarlık asasını tutar. Başı asma yaprak çelenkli, çıplak Herakles, Antiochos'un karşısında ayakta sola dönük durur. Sol elinde, dik vaziyette topuzu tutar. Sol bileğinde Nemea aslanının postu asılı durmaktadır. Her iki figürde de başlar profilden, gövde cepheden verilmiştir.


Antiochos ile Apollon'un tokalaşma steli

          Bazalttan yapılmıştır. Ön yüzünde sivri beş uçlu tiyara başlıklı, Pers giysili I.Antiochos ayakta sağa dönük durur. Karşısında ışın taçlı çıplak tanrı Apollon ile tokalaşmaktadır. Her ikisinin de Pelerin sağ omuzda tutturularak sol omuzdan sırta atılmıştır. I.Antiochos sol elinde, hakimiyetin simgesi asa, Apollon ise, asaletin ve soyluluğun simgesi olan defne dalı tutar. I.Antiochos'da sağ ayağı cepheden, sol ayağı profilden verilmiş olup, gövde ağırlığı eşit paylaştırılmıştır. Bu stelin yakın benzerlerinden ikisinden birisi, Adıyaman, Besni Sofraz köyde bulunmuştur, diğeri ise Samsat'da bulunmuş olup, .Anılan stelin arka yüzündeki Grekçe yazıtta, I.Antiochos'un, Zeugma'da stellerle donattığı yeni bir kutsal alanından bahsetmektedir.


Cenaze ziyafetli mezar steli.  Ölen şahıs (aile reisi) kline üzerine uzanmış, eşi ayak ucuna oturmuştur. Klinenin önünde, alçak bir masa üzerinde ziyafet yemekleri görülmektedir. Kadın, elini eşinin dizine doğru uzatmıştır. Yatağın ayakucunda şarap dağıtan bir hizmetçi ve ayaklı bir krater görülmekte. Yatağın ayakucunda ayakta görülen 4 kişi ölüye ağıtlar yakmaktadırlar. En solda ise 2 çocuk babaları için dua ederken betimlenmişlerdir.



Düzenleyen magistratus - 26/ocak 2017/2009 Saat 15:53
Yukarı Dön
 Cevap Yaz Cevap Yaz

Forum Atla Forum İzinleri Açılır Kutu Gör

Bulletin Board Software by Web Wiz Forums® version 9.50
Powered by Web Wiz Forums Free Express Edition
Copyright ©2001-2008 Web Wiz

Bu Sayfa 0,125 Saniyede Yüklendi.